Ιδεολογία

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΜΑΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΣ

Μεγαλώνουμε στην ακρογιαλιά, απέναντι στις γραμμές των οριζόντων, την ισχυρότερη πρόκληση για ταξίδι. Όσο πλησιάζουμε την πρώτη γραμμή, αυτή ξεμακραίνει και μεταμορφώνεται σε αέναο προορισμό... Διαβάστε Περισσότερα

 
Eudemonia.gr
Food Landscapes

Τα φαγητά-ταυτότητες του Αιγαίου

Με την πρώτη μπουκιά, λες και απελευθερώνονται από την «πίντα» οι κάβοι της ανυπομονησίας για το ταξίδι της επιστροφής στη μικρή πατρίδα, και το ασημένιο τρεχαντήρι, φορτωμένο νόστο – τη ρίζα του νόστιμου – βάζει πλώρη για το κέντρο και τις άκρες του Αρχιπελάγους, από τη Λήμνο ως την Κάρπαθο και την Κάσο, με ενδιάμεσους σταθμούς την Αλόννησο, την Ικαρία, την Κύθνο, τη Μύκονο, τη Νάξο, τη Σίφνο, την Αμοργό, την Κίμωλο, τη Ρόδο. Μπορούμε να πούμε τα νησιά και αλλιώς· κασπακινό τη Λήμνο, μακαρούνες την Κάρπαθο, ντολμαδάκια την Κάσο, τόνο την Αλόννησο, σουφικό την Ικαρία, σφουγγάτα την Κύθνο, μελόπιτα τη Μύκονο, ρόστο τη Νάξο, μαστέλο τη Σίφνο, πατατάτο την Αμοργό, λαδένια την Κίμωλο, λακάνη τη Ρόδο. Γιατί ο τόπος έχει τη δική του γεύση που ακουμπά στέρεα στη στεριά. Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Τα σπάνια μικρά τυριά του Αιγαίου, η άλλη γεύση της νησιωτικότητας

Τα σπάνια τυριά του Αιγαίου, ελαϊκή Κάσου.

Φαντάζουν ως η πλέον αντιπροσωπευτική γεύση των τοπίων του Αιγαίου. Λες και όλη ουσία των παρενθέσεων των ελάχιστων στεριών στην απέραντη θάλασσα, αναφύεται με τη μορφή ευωδιαστών χόρτων, που οι ατίθασες αίγες – που προσομοιάζουν με ηλιοκαμένα παιδιά του καλοκαιριού – και τα μειλίχια πρόβατα – που φαντάζουν ηλικιωμένοι που αργοπατούν υπό το βάρος της εμπειρίας – μετουσιώνουν σε πλήρες γεύσεων γάλα, ακόμη και στις ξηρές εποχές, που οι τυροκόμοι με αιωνόβιες αλχημείες συμπυκνώνουν σε τυρί. Και σύμφωνα με τον χρυσό κανόνα του Αιγαίου, που υπερισχύει στα πάντα, και στα τυριά του, η μεγαλοσύνη, ο πλούτος, η αυθεντικότητα – που είναι συνώνυμη με την ποιότητα –, η νοστιμιά, δεν βρίσκονται στο πολύ, αλλά στο λίγο. Ακόμη και σ’ ένα μικρό, μεγαλειώδες, σπιτικό τυράκι. Διαβάστε περισσότερα…

Μινωική παράδοση, χοχλιοί της θάλασσας μαγειρεμένοι με κολοκυθάκια, πατάτες και ντοματάκια.
Food Landscapes

Χοχλιοί της θάλασσας με κολοκυθάκια, πατάτες και ντοματάκια. Η βαθιά γεύση της μινωικής παράδοσης στο Τόξο της Λύρας

Αντέχει χιλιετίες τώρα αυτό το νήμα που συνδέει το περιδέραιο των νησιών του νοτίου Αιγαίου – την Κρήτη, την Κάσο, την Κάρπαθο, τη Χάλκη, τη Ρόδο – που γλεντούν  στηρίζοντάς στα γόνατά τους τη χειροποίητη από τους ίδιους τους λυράρηδες, λύρα του Αρχιπελάγους. Μοιάζουν με κλίμακα που ανέβαιναν σκαλί-σκαλί, κόρφο-κόρφο, οι θρυλικοί θαλασσοκράτορες Μινωίτες για να φτάσουν στη μεγάλη στεριά της Ασίας (στην περιφέρεια της Ολύμπου στη βόρεια Κάρπαθο υπάρχει το τοπωνύμιο Ασία), σπέρνοντας τις παραδόσεις του αισιόδοξα θαυμαστού και απολαυστικού πολιτισμού τους. Και τώρα, εμείς, ζούμε και απολαμβάνουμε μια σύγχρονη έκφραση της μινωικής κουλτούρας, που η γεύση της μπορεί να συμπυκνωθεί συμβολικά σε ένα αντιπροσωπευτικό φαγητό, τους χοχλιούς της θάλασσας. Διαβάστε περισσότερα…

Travel Tales

Τσιτσίραβλα, τσίπουρα και η χαρά του τροφοσυλλέκτη στην άκρη του Πηλίου

Η χαρά της συλλογής της τροφής μας τροφοδοτεί με τον ενθουσιασμό των μικρών παιδιών, μας προτρέπει να βλέπουμε με την έκπληξη του πρωτοφανίστικου τον κόσμο και κάνει τη γεύση του απείρως πιο νόστιμη. Στις όχθες της Μεσογείου τα πράγματα δεν είναι μόνο αυτό που δείχνουν, αλλά και αυτά που σηματοδοτούν. Η νοστιμιά του φαγητού δεν έχει να κάνει μόνο με τα υλικά και τη συνταγή του, αλλά και με τα συναισθήματα και τις ιστορίες που το αρτύζουν. Εδώ έλεγαν  «ουκ επ’ άρτον μόνον ζήσετε άνθρωπος».

Διαβάστε περισσότερα…

Related posts
Κήποι απολαύσεων στο Ζαγόρι, με κοσμοπολίτικη αλευρόπιτα και αγριογούρουνο
23 Ιουνίου 2015
Food Landscapes

Ελαϊκή, η άγνωστη γεύση των μητάτων της Κάσου

Όταν μπαίνεις σε ένα μητάτο στα όρη της Επάνω Γης της Κάσου, χάνεις την αίσθηση του χρόνου. Όλα, μέσα σε αυτά τα απόκοσμα εργαστήρια των παραδοσιακών τυροκόμων, όπου τελετουργείται η αλχημεία των «μαζιριών», σε ξεσηκώνουν για άλματα προς τα πίσω, σε πολύ περασμένους καιρούς. Πόσα χρόνια πίσω; Ίσως εκατό, ίσως χίλια, ίσως και δυο χιλιάδες. Πώς μπορείς, αλήθεια, να χρονολογήσεις ένα μονόχωρο, «ξεροτρόχαλο» – οικοδομημένο, δηλαδή, μόνο με φυσική πέτρα, χωρίς συνδετικό υλικό – κτίσμα, που είναι σκεπασμένο με φύκια και ασπρόχωμα, χωρίς οτιδήποτε ηλεκτρικό, με πανωπόρτι, για να αφήνει το φως, αλλά και κατωπόρτι για να εμποδίζει την είσοδο των ζώων, μόνο με μικρά ανοίγματα, τις «θυρίες», για εξαερισμό; Διαβάστε περισσότερα…

Related posts
Στάκα, το μαγικό φίλτρο της κρητικής κουζίνας
6 Απριλίου 2020
Αρσενικό Νάξου, τυρί Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης από τα βοσκοτόπια του Διός
9 Μαρτίου 2020
Τυροβολιά, κρεμμυδόπιτα, μελόπιτα, ανακαλύψεις και αποκαλύψεις της παραδοσιακής Μυκόνου
17 Μαΐου 2019
Ζυμαρικά λιγκουίνι βαπτισμένα στη σάλτσα από τους ολούς των χταποδιών.
Food Landscapes

Ζυμαρικά βαπτισμένα στο μελάνι του χταποδιού: Εξερευνώντας τη σπάνια γεύση του ολού ή θολού ή αλού ή λολού

Είναι άγνωστη λέξη, όσο και άγνωστη γεύση, που ακούγεται και υπάρχει, αποκλειστικά, εντός των κύκλων των ρεκτών των γευστικών μυστηρίων της βαθιάς νησιωτικότητας. Ακούσαμε τους Μυκονιάτες συντρόφους να αποκαλούν τη σακούλα με το μελάνι που έχει το χταπόδι στην «κουκούλα» του, ολό, τους φίλους από την Κάλυμνο να την ονοματίζουν λολό, αλλού να μιλούν για θολό, αλλά, εμείς, στην νοτιοανατολική άκρα του Αιγαίου, τη λέγαμε αλό. Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Το χταπόδι με τα κρίθαμα, η πρώτη ψαριά του ανθρώπου και τα τοπία καταγωγής της τροφής στο Αιγαίο

Θυμάμαι, ο αγροτικός ιατρός που υπηρετούσε τότε – μέσα της θρυλικής δεκαετίας του 1960 – στο νησί, με προέτρεψε να ξαπλώσω στο κρεβάτι και να ξεκουμπώσω το θερινό πουκάμισό μου για να με ακροαστεί. Το έκανε, τελικά, η μητέρα μου, γιατί εγώ κρατούσα ερμητικά κλειστές τις χούφτες μου. Ο θεράπων το πρόσεξε και ζήτησε να δει τι κρατούσα με τόσο ζήλο. Στη μια είχα έναν μικροσκοπικό αστερία και δυο χοχλιούς της θάλασσας, και στην άλλη ένα καβουράκι και μια πεταλίδα. Αυτό το θερινό κρύωμα και η επίσκεψη στον γιατρό, ήταν, για μένα, η ευκαιρία να κατεβούμε κοντά στη θάλασσα, με κοντό παντελόνι και πλαστικά πέδιλα, ό,τι πιο βολικό να εξερευνάς τους αρούς, όση ώρα η μητέρα θα έκανε άλλες δουλειές, πριν πάμε στο ιατρείο. Και μέσα στις παλάμες μου έκλεινα τους κόπους, αλλά και τις γνώσεις αυτής της εξερεύνησης.

Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Αντικριστό αρνί από την Κρήτη, ατόφια ανάμνηση του πρώτου γεύματος του ανθρώπου, μαγειρεμένο στη φωτιά

Αυτή η σκηνή έξω από ένα μητάτο στα υψίπεδα του Ψηλορείτη, θα μπορούσε να εξελίσσεται ίδια και απαράλλαχτη σε οποιοδήποτε σημείο της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής ή της Ευρώπης, τριακόσιες χιλιάδες, ίσως και τετρακόσιες και πεντακόσιες, χρόνια πριν. Τα μέλη του σφαγίου, περασμένα σε ξύλινες σούβλες που λείαναν και έκαναν αιχμηρές με το ίδιο, πέτρινο, μαχαίρι που το τεμάχισαν, να ψήνονται σταθερά τοποθετημένες απέναντι στη φλόγα της φωτιάς – επάνω σε διχάλες μπηγμένες στο χώμα – γυρίζοντας τες, μόνο, και από το άλλο πλευρό, για να ψηθεί και εκείνο. Η μόνη διαφορά, ίσως, είναι το χοντρό αλάτι του βράχου, το μοναδικό καρύκευμα του αντικριστού αρνιού. Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Ο «Λάζαρος», τα λαζαράκια, η δοξαστική ψαρόσουπα των Βαΐων και το προοίμιο της Μεγάλης Εβδομάδας

Είναι το προοίμιο των τελετουργιών που μετουσιώνουν μεταφυσικά τα μυστήρια της ζωής, αυτά που επιχειρούν να εικονογραφήσουν το θεϊκό κομμάτι του ανθρώπου. Οι εγκόσμιες δυνάμεις σταματούν μπροστά στο θάνατο και εμφανίζονται οι θεϊκές δυνάμεις. Όλα τα ανθρώπινα Πάθη απεργάζονται ολόκληρη τη Μεγάλη Εβδομάδα τη θεϊκή Ανάσταση. Το ίδιο και η άνοιξη. Όλο το χειμώνα κυκλοφορούν συνωμοτικά οι χυμοί της ζωής μέσα στις αρτηρίες της φύσης για να ανθίσουν και να στολίσουν το άνυδρο νησιώτικο τοπίο. Δεν ξέρω γιατί έχουμε συνδέσει στο χωριό μου –  που εμένα μου αρέσει να το λέω Αερικό, στην Κάσο, τα περιδέραια από ορθάνοιχτες μαργαρίτες με το θάνατο. Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Πιλάφι με πεταλίδες ή πατελιόρυζο, η αυθεντική γεύση της νησιωτικότητας

Μαγειρεμένο στα ξύλα που φέρνει η θάλασσα, στους τόπους των πεταλίδων, αυτό το φαγητό μοιάζει να γεμίζει το στόμα και τη ψυχή από τη νόστιμη γεύση της νησιωτικότητας.

Νησιωτικότητα είναι η συμβολή δύο αντίρροπων κοσμογονιών, της θάλασσας και της στεριάς· λες και επάνω στη γραμμή της περιπαθούς συνεύρεσής τους σκορπούν στον γαλανό αιθέρα όλη τη θεογονική ενέργειά τους, που, αλλιώς, μπορούμε να την πούμε και μια ολάκερη ιδεολογία να βλέπεις και να ζεις τη ζωή. Ή, καλύτερα, τις δύο όψεις της ίδιας ζωής, αναλόγως, από που την κοιτάζεις. Από τη στεριά προς το πέλαγος ή από τη θάλασσα προς στις στεριές που αχνοσχεδιάζονται στους ορίζοντές σου. Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Οφτό κασιώτικο αποδομημένο, παραδοσιακή Λαμπρή, αλλιώς, δομημένη

Μήπως αυτό το Πάσχα που μόλις ζήσαμε, ήταν από τα πλέον παραδοσιακά; Το πνεύμα και το σώμα της Παράδοσης, πλανάται, αυτές τις ακριβές ημέρες, γύρω από την εστία, την οικογενειακή εστία και το στρωμένο τραπέζι της• το αυστηρώς κλειστό, οικογενειακό, τραπέζι της, γιατί δεν είναι καθόλου πρέπον να ξεπορτίζει κανείς τέτοιες μέρες και να γειτονεύει αλλού. Έμενε εκεί, στο σπίτι του, να εκδηλώνει γύρω από το γιορτινό τραπέζι την ενότητα της οικογένειας, η οποία είναι μαζί και στις χαρούμενες και στις λυπητερές στιγμές της ζωής. Κάθε νοικοκυρά και κάθε νοικοκύρης ήσαν άξιοι να στήσουν ένα γιορτινό τραπέζι. Μόνο αυτοί που βρίσκονταν σε ανάγκη ή είχαν πένθος δεν φούρνιζαν και τους έπαιρναν οι συγγενείς και οι γείτονες κουλούρια που οπωσδήποτε φούρνισαν οι ίδιοι. Ό,τι κάναμε, δηλαδή, εμείς τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, που αναζητούσαμε τη γιορτή στην έξοδο από την οικογενειακή εστία. Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Ντοματοζούμι, το μαγικό φίλτρο της κουζίνας της Μήλου

Στη Μήλο λένε ότι αν έχεις στην κουζίνα σου αλεύρι, λάδι, κρεμμύδι και τυρί, δεν θα πεινάσεις ποτέ. Αν σε αυτό προσθέσεις και το τοματοζούμι, τον μπελτέ ντομάτας που συντηρείται ολόχρονα στα πήλινα σκεύη, όχι μόνο δεν θα πεινάσεις ποτέ, αλλά θα τρως και νόστιμο φαγητό. Γιατί στο νησί της κυράς της Φυλακωπής, το τοματοζούμι όλα τα νοστιμεύει. Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Αγκινάρες άγριες των βουνών και των κήπων γεμιστές με ρύζι και μνήμες

Ναι! Έχει διασωθεί μια αγκιναριά στην Άλωνα στην Κάσο. Όχι στον κάτω γύρο, που τον είχε φυτέψει όλον ο πάππους ο Χριστόφορος, αλλά στον πάνω, από εκείνες που φύτεψε ο πατέρας μου, ο Γιώργης· δίπλα στα μαρτοτούλου(δ)α – μανουσάκια τα λένε αλλού – αυτά τα ευωδιαστά κρινάκια που έχουν ήδη δώσει τα άνθη τους με το πρώτο σκίρτημα της άνοιξης. Μία αγκινάρα έχει σηκώσει για τα καλά απέναντι στο ηλιοβασίλεμα τη μεγάλη «κεφαλή» της και είναι ώριμη για να κοπεί. Γύρω της, άλλες τέσσερις μικρότερες, οδεύουν υπομονετικά προς την ωριμότητα. Όταν ωριμάσουν κι αυτές θα τις μαγειρέψω με την παραδοσιακή συνταγή της Κάσου, αγκινάρες γεμιστές με ρύζι και μάραθο που φυτρώνει αδέσποτος στο «απλάι» που έπαιζα τα πρώτα χρόνια της ζωής μου. Έκοψα τη μεγάλη αγκινάρα για να βοηθήσω τις άλλες να μεγαλώσουν κι αυτές. Έχουν, όμως, ακόμη αρκετές ημέρες δρόμο μπροστά τους.

Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Αγκινάρες γεμιστές με ρύζι και ριζότο με αγκινάρες, επίσημα φαγητά της άνοιξης στο τόξο της λύρας

Αγκινάρες γεμιστές με ρύζι.

Στο τόξο της λύρας – στην Κρήτη, στην Κάσο και στην Κάρπαθο – σημαίνουν την άνοιξη οι αγκινάρες, που σηκώνουν τα κεφάλια τους επάνω από τις ξερολιθιές, στους γύρους των τοιχισμένων κήπων. Αγκινάρες ημιάγριες, ελαφρώς εξευγενισμένοι απόγονοι των άγριων που προτείνουν απειλητικά τα σκληρά αγκάθια τους αδέσποτες στα βουνά. Όλη αυτή η αγριάδα βγαίνει στη γεύση τους και μας θυμίζει τη νοστιμιά του πικρού που σπεύσαμε να απεμπολήσουμε από τη διατροφή μας, μαζί με τις αναμνήσεις μας από το αρχέγονο τροφοσυλλεκτικό στάδιο που έζησε το είδος μας εκατομμύρια χρόνια. Ευτυχώς που υπάρχουν και οι αγκινάρες, που όσο τροφαντές και περιποιημένες τις καλλιεργούμε τώρα, διατηρούν την ημιάγρια φύση τους και μας ξυπνούν εποχές που η τροφή ήταν εναρμονισμένη με τη φύση. Κι αυτές οι αγκινάρες, την Μεγάλη Εβδομάδα, είναι ακόμη πιο νόστιμες. Διαβάστε περισσότερα…

Τσιπουρο από κούμαρα.
Food Landscapes

Κουμαρίσιο τσίπουρο, το σπάνιο απόσταγμα από άγρια κούμαρα με την αύρα του Ολύμπου

Ήταν καλοχρονιά εφέτος για τα τσίπουρα από άγρια κούμαρα. Τα καζάνια στους παραδοσιακούς οικισμούς του Κάτω Ολύμπου πήραν, ξανά, φωτιά από τις 5 έως και τις 19 Μαΐου, και ένα πολύ ιδιαίτερο φυσικό απόσταγμα, μυρωδάτο και δυναμικό, στάλαζε υπομονετικά, αποταμιεύοντας τον φλογερό χαρακτήρα του, για να τον απελευθερώσει στις κατανύξεις στη χάρη της παρέας και στην ιεροτελεστία του επίσημου ποτού τις συντροφιάς, που δένει τους συμμέτοχους με ευφρόσυνους δεσμούς, ευλογημένα μοιράσματα και δοξολογίες της ζωής. Μήνες ζυμώνονταν οι άγριοι καρποί της κουμαριάς – που μεγάλωσαν στις κλιτύες του θεϊκού όρους χωρίς να τους το παραγγείλει κανείς παρά η φύση τους μοναχά – μέχρι να έρθει η καλή ώρα τους και να βράσουν στο καζάνι για να επιτελέσουν τον θεάρεστο προορισμό τους. Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Σεφουκλωτές, το ναξιώτικο πιροσκί, φαγητό για το δρόμο προς τους κούρους της Νάξου

Αυτές οι μικρές πίτες ή τούρτες ή πιτιά ή πιροσκί – το ψωμένιο πουγκί γεμισμένο με χόρτα, τυριά, ρύζι ή και κρέας – που παίρνουν μαζί όσοι θα ξωμείνουν στους κάμπους ή στα βουνά, μακριά από το σπίτι τους, το κλασικό φαγητό δρόμου των ανθρώπων της εξοχής, είναι, εν τέλει, δυναμωτική, συμπυκνωμένη ενέργεια, σπουδαίο στήριγμα της ζωής μακριά από το σπίτι και την πιο απλόχωρη επάρκεια των αγαθών. Ειδικά στη Νάξο, το νησί που σφύζει από εσωτερική ζωή, με τους ποικίλους οργασμούς της γης και της θάλασσας, που, οπωσδήποτε, η όρεξη για φαγητό θα σε βρει στο δρόμο για τους τρεις Κούρους, την Παναγία Δροσιανή, την κορυφή του Ζα, τον Ναό του Γύρουλα, το ηλιοβασίλεμα μέσα από το κάδρο της Πορτάρας, τον Αμμίτη ανάμεσα από τα περιβόλια των Εγγαρών και της Γαλήνης, ή, ακόμη, και τα μικρά θαύματα της Μικρής Βίγλας. Και τότε, θα είναι η ώρα να βγάλεις από το δισάκι σου, αυτό που τώρα λέμε σακίδιο, μία ή και δύο σεφουκλωτές, τις χορτόπιτες, ένα είδος πιροσκί γεμισμένο με σέσκουλα, όπως έχουν ευδοκιμήσει στην ορεινή Αξιά, το νησί που στα πάντα δίνει πρόσθετη αξία. Διαβάστε περισσότερα…

Related posts
Αρσενικό Νάξου, δύναμη ξεχασμένη για χρόνια στο ελαιόλαδο
11 Ιουνίου 2021
Αρσενικό Νάξου, τυρί Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης από τα βοσκοτόπια του Διός
9 Μαρτίου 2020
Ρόστο της Νάξου: Η πιο πλούσια μακαρονάδα του Αιγαίου και οι μπύρες της Δεύτερης Μέρας του γάμου στην Κάσο
23 Απριλίου 2018
Food Landscapes

Τούρτες πασχαλινές κασιώτικες και κουκνούκοι, γεύση Ανάστασης

Η εγκράτεια απέναντι στις ροδοψημένες από τον παραδοσιακό φούρνο με ξύλα, και μοσχομυριστές από τη μαστίχα, το μοσχοκάρυδο και τα γαρύφαλλα, πασχαλινές τούρτες, ήταν το πιο δύσκολα διαχειρίσιμο βάσανο της Μεγάλης Εβδομάδας στο νησί. Τότε η νηστεία ήταν υποχρεωτική, αφού δεν υπήρχε καμιά δυνατότητα, εν κρυπτώ, διαφυγής από το απολύτως ελεγχόμενο, από τη μητέρα και τη γιαγιά, οικογενειακό τραπέζι. Και καλά, στο τσουκάλι δεν έμπαιναν «μαζιριές», αλλά οι τούρτες, τα κουλούρια και οι «κουκνούκοι», πλάθονταν και φουρνίζονταν τη Μεγάλη Τετάρτη, εν μέσω της ακατάλυτης νηστείας, που θα κορυφωνόταν την Μεγάλη Παρασκευή, με τη νερόβραστη φακή, χωρίς λάδι, μόνο με το ξίδι. Κι οι τούρτες, ησύχαζαν προκλητικές, αποθηκευμένες μέσα στο κλειδωτό καλάθι, απαγορευμένος καημός, τουλάχιστον, μέχρι το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου, όταν διέδιδε το σύνθημα της Ανάστασης το ψηλό καμπαναριό του Αγίου Δημητρίου. Αλλά, τότε πια, είχαν «ξανοστίσει», αν και πολύ νόστιμες και γλυκές, αλλά χωρίς τη γοητεία του απαγορευμένου καρπού. Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Ασκορδουλάκοι, η αυθεντική νοστιμιά των σωθικών της γης

Βεργοί, σκορδαψιοί, σκορταλιές, καλοήρια, κοκάρια, αγριοκρέμυδα, βορβοί. Όπως κι αν λέγονται, αυτοί οι βολβοί είχαν πάντα πρώτη θέση στο τραπέζι μας

Αναπτύσσονται βαθειά μέσα στο χώμα, αφού είναι βολβοί, και ανεβαίνουν στην επιφάνεια, και επάνω στο τραπέζι μας, όταν οργώνουν τα χωράφια, στις αρχές του χειμώνα. Υπάρχουν παντού, με διάφορα ονόματα – βολβοί, κρεμμύδες, βροβιά, αγριοκρέμυδα – αλλά μόνο στην Κρήτη έχουν τους ασκορδουλάκους σε τόσο μεγάλη υπόληψη, ώστε να αποτελούν φετίχ για το τραπέζι τους και ο απόλυτος μεζές για τη τσικουδιά. Ίσως γιατί έχουν ατόφια την αυθεντική γεύση της κρητικής γης, λίγο πικρή, λίγο γλυκιά, πολύ ατίθαση και ανυπότακτη. Όμως, μετά την ανάρτησή μας, από παντού κατεύθασαν μηνύματα ενθουσιασμού για τα κοκάρια (Χαλκιδική), τα Καλοήρια (Κεφαλονιά), τους βορβούς (Κύθηρα),  τους βεργιούς (Κάλυμνος).

Διαβάστε περισσότερα…

Food Landscapes

Χταπόδι με αβρωνιές από τα βάθη της προϊστορίας της τροφής στις όχθες της Μεσογείου

Βασανίζοντας την αιώνια σχέση μας με τη θάλασσα στην ακρογιαλιά, σπουδάζαμε χωρίς να το ξέρουμε τις απαρχές της τροφής των ανθρωπίδων προγόνων μας. Αλήθεια, γιατί από αυτήν εδώ τη θέση, στο μέτωπο του γαλήνιου έως και θυελλώδους έρωτα του πελάγους με τη στεριά, απελευθερώνεται ο νους και ταξιδεύει πέρα από τις γραμμές των οριζόντων, στις αόρατες περιοχές του χάρτη των αισθήσεων και των ιδεών; Γιατί άρεσε, πάντα, στους ανθρώπους να περιδιαβάζουν την περιγιαλιά, να σεργιανούν δίπλα στη θάλασσα; Εμάς, πάντως, συνάρπαζε η εξερεύνηση στα βράχια με τις μικρές θάλασσες στις κοιλότητές τους – «αρούς» τους λέγαμε και δεν βρήκα άλλη ελληνική λέξη να τους περιγράφει – που γέμιζαν όταν το κύμα ήταν ψηλό και δεν μπορούσαμε να πλησιάσουμε, γιατί ακολουθούσαμε προαιώνια ένστικτα και κυνηγούσαμε μικρά κοχύλια στην αρχή, μετά πεταλίδες, μετά ακίνδυνα μικρά καβούρια, μετά διάφανες γαρίδες,  κεφαλόπουλα και μετά σκληρές καβουρομάνες με πολύ ισχυρές δαγκάνες. Κάπως έτσι δεν θα λειτουργούσαν και οι πρώτοι ανθρωπίδες που περιδιάβαζαν την ακρογιαλιά για να εξερευνήσουν τα όρια του διαιτολογίου τους; Διαβάστε περισσότερα…

Travel Tales

Τα μυστήρια της Ικαρίας και το φαγητό του ικαριώτικου

Ο ικαριώτικος χορός μοιάζει με συλλογική ενδοσκόπηση, ειδικά στο πανηγύρι του Αγίου Ισιδώρου, πέρα από το Χριστό των Ραχών, στις 14 Μαΐου, όπου οι αυτόχθονες ανοίγουν τη μακρά σειρά των θερινών ξεφαντωμάτων που συγκλονίζουν μέχρι τα τρίσβαθα της ψυχής τους την ίδια την νήσο και όσους ταξιδεύουν επάνω της στα μυστήρια του Ικάριου πελάγους. Τίποτε πιο μυσταγωγικό, ευλαβικό και παγανιστικό συγχρόνως, από τις σφιχταγκάλιασμένες μακρόσυρτες παρέες που κυματίζουν απέναντι στον ήλιο που ανατέλλει, σαν την έξαψη του Ικάριου πελάγους, που εκδηλώνεται πότε χαϊδευτικά και πότε ατίθασα. Και το βιολί και το μελτέμι να δίνουν τον ρυθμό στα κύτταρα της  θάλασσας και των ανθρώπων που πάντα ήσαν βιολόσχημα, σαν τα αενάως μοντέρνα κυκλαδικά ειδώλια. Διαβάστε περισσότερα…