Με τον πρωτομερακλή παπά Γιάννη δεν ξέρεις που τελειώνει η λειτουργία και που αρχίζει το γλέντι. Ούτως ή άλλως, εδώ στην Όλυμπο, ο χορός των ψαλτών στην εκκλησία και οι χοροί των γλεντιστών στο χοροστάσι, συγκοινωνούν αδιάλειπτα. Δεν είναι ότι η λειτουργία χάνει την ευλάβειά της, είναι που την κερδίζει και το γλέντι. Κι εδώ, στην Επάνω Κάρπαθο, τα ήθη, τα έθιμα και οι παραδόσεις, τηρούνται με θρησκευτική ευλάβεια. Διαβάστε περισσότερα…

Τριπόταμος Τήνου, Νοέμβριος 2015. Όχι, δεν είναι υστερόγραφο σε κάποιο από τα δοκίμια του Κορνήλιου Καστοριάδη που εκπορεύτηκαν από εδώ και έκαναν γρήγορα τον γύρο του κόσμου. «Καιρός», Τριπόταμος, Τήνος, Αύγουστος 1986 ή «Χώροι του Ανθρώπου», Τριπόταμος, Τήνος, Σεπτέμβριος 1995. Πάει καιρός που δεν ακούστηκε η παλιά γραφομηχανή στο σοκάκι του εσωτερικού χωριού της Τήνου. Πάει καιρός που ο Κορνήλιος είχε φύγει, όχι προσωρινά μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, όπως συνήθως συνέβαινε, αλλά για πάντα. Το μικρό του όνομα, όμως, ακουγόταν συνεχώς την ημέρα του πανηγυριού στο χωριό του και γύριζε μαζί μας από σπίτι σε σπίτι που είχε στρωμένο τραπέζι, έτρωγε, έπινε και γλεντούσε τη ζωή και τη σκέψη όπως ήξερε να κάνει, όπως μας πρότεινε να κάνουμε. Φαντασία, φαντασιακό, δημιουργία, αυτονομία, μεταμόρφωση. Διαβάστε περισσότερα…

Μικρές χάρες του Νοεμβρίου ή μήπως χαρές; Σε έναν ατμοσφαιρικό μήνα οι χάρες και οι χαρές συναντώνται και ισορροπούν επάνω σε ένα θνησιγενές για το χατίρι της ομορφιάς και της αναγεννησιακής δύναμης του χειμώνα κόκκινο ή χρυσό φύλλο. Το κόκκινο σημαίνει πάθος και ομορφιά, το χρυσό πλούτος. Είναι όντως θαύμα αυτά τα σπουδαία να ενυπάρχουν σε ένα ημιθανές φυλλαράκι, που τρεμοπαίζει επάνω στο γυμνό κλαδί στο παραμικρό φύσημα του  κρύου αγέρα. Διαβάστε περισσότερα…

Και οι περίκλειστοι τόποι έχουν τη χάρη τους, καθώς δημιουργούν μια ζεστή αγκαλιά για να ησυχάσει η ζωή και η ομορφιά. Οι Πρέσπες μου θυμίζουν τη σαγηνευτική ησυχία του Αγίου Όρους. Τα επιβλητικά μοναστήρια φαντάζουν έρημα, αλλά μέσα στους μακρόσυρτους διαδρόμους, πάνω στα σχεδόν ακατέργαστα παμπάλαια ξύλα, κυκλοφορούν αφήνοντας πίσω τους ένα αδιόρατο θρόισμα οι αφιερωμένες ζωές, η πίστη και η ευλογία. Και ξαφνικά μια μαυροφορεμένη φιγούρα ευκίνητου νέου ησυχαστή ταράζει για λίγο τη γαλήνη του μοναστηριού και χάνεται μέσα στο Καθολικό, όπου όλη η δύναμη της ζωής και της ψυχής των μοναχών συγκεντρώνεται σε έναν ύμνο στον Δημιουργό. Και στις Πρέσπες η ζωή μοιάζει ασάλευτη, μέχρι να την αναριγήσει μια μαύρη φιγούρα που πρόβαλε από τους καλαμιώνες ή και πάλλευκη σαν τη φυσική αθωότητα. Τα πουλιά ή οι βάρκες των Ψαράδων και του Αγίου Αχίλλειου. Αυτοί ασκούνται αδιαλείπτως με την πίστη τους στη καθημερινή ζωή στη δοξολογία του Δημιουργού. Διαβάστε περισσότερα…

Κορμοί σαν τις ρυτίδες των γονιών μας, καθώς τους φαντάζεται ο ποιητής. Με όλη την αδρότητα και τη σοφία των καιρών που περνούν και της έγνοιας που την λένε αλλιώς και αγάπη. Οι ελαιώνες της πατρίδας μας, οι ελιές της καρδιάς μας. Το ένα από τα τρία συστατικά της Ελλάδας, μαζί με το αμπέλι και το καράβι, καθώς λέει ο μύστης των φύλλων της ελιάς, επίσης ποιητής. Διαβάστε περισσότερα…

Στην Κάσο δεν γίνεται πανηγύρι χωρίς πιλάφι. Ακόμα και όταν είναι νηστεία, όπως το πανηγύρι του Σταυρού, ένα από τα πλέον ατμοσφαιρικά, καθώς το αποκαλόκαιρο, 14 Σεπτεμβρίου,  συγκεντρώνει μυσταγωγούμενους του κασιώτικου γλεντιού, οι οποίοι σπεύδουν επί τούτου. Όπως ο Παναγιώτης, η Ντίνα, ο Νίκος, τα παιδιά από τη Νάξο, τη Σαντορίνη, την Πάρο, την Πάτρα, που παίζουν ούτι, τσαμπούνα, λύρα, και τραγουδούν. Αλλά και εμείς, που το τοπίο της καταγωγής μας, μας ακολουθεί και κάποια στιγμή επιστρέφουμε σε αυτό, πιο πλούσιοι σε εμπειρίες που το ταξίδι μας έδωσε. Διαβάστε περισσότερα…

Μια λύρα που αναστενάζει στο κέντρο της ομήγυρης των κεφισμένων γλεντιστών, είναι από τα πιο μεγάλα θαύματα στο νότιο Αιγαίο. Εκεί στο τόξο της λύρας – Κρήτη, Κάσος, Κάρπαθος, Χάλκη – μια μαντινάδα που γεννάται εν θερμώ από τα τρίσβαθα της ψυχής της παρέας και εκτοξεύεται σαν διάττοντας αστέρας στο στερέωμα του γλεντιού, μοιάζει πολύ με προσευχή, ιδιαιτέρως όταν τραγουδιέται πάνω στον κασιώτικο σκοπό «πάθος», έναν βυζαντινό λυγμό:

Και τα πουλιά που ’ναι πουλιά, έχουν κι εκείνα πάθη

Πάσι να φάσι τον καρπό και τα τσιμπά τ’ αγκάθι. Διαβάστε περισσότερα…

Τέλος του χρόνου

και ακόμα με ψάθινο

καπέλο και σανδάλια.

Για τους ανθρώπους που μετρούν παραγωγικά το χρόνο, ο Σεπτέμβριος, η αρχή του φθινοπώρου, είναι και η αρχή της νέας χρονιάς. Τότε που οι σπόροι θάβονται στο χώμα, για να αναδυθούν μετά από σύντομη περισυλλογή ζωντανοί, ζωηροί και δροσεροί για να πραγματοποιήσουν τον ετήσιο κύκλο της ζωής τους μοιράζοντας δώρα, μέχρι να γίνουν ξανά σπόροι και να αρχίσουν πάλι από την αρχή. Μπροστά σε αυτήν την αφετηρία της επαναλαμβανόμενης νέας ζωής και των νέων τοπίων, στέκεται ο φιλόσοφος των ταξιδιών, ο ιάπωνας ποιητής Ματσούο Μπασό και ζωγραφίζει με την καλαμένια γραφίδα του το χαϊκού της αρχής. Διαβάστε περισσότερα…

Αν δεν έχεις ζήσει τον Δεκαπενταύγουστο στο Πλατύ την ώρα που ο ήλιος βουτά στο Καρπάθιο πέλαγος και αρχίζει ο χορός στη χάρη της Παναγίας, δεν μπορείς να καταλάβεις λέξη από τα μυστήρια της Ολύμπου. Λέξη κυριολεκτικά, αφού και η ασυνήθιστη λαλιά των ανθρώπων εδώ στο απρόσιτο, βόρειο, άκρο της Καρπάθου, ακούγεται σαν μελωδική ηχώ από τα βάθη των αιώνων, κατευθείαν από τις φωνητικές χορδές των Δωριέων, που λάτρευαν όσο κανείς άλλος τον Ποσειδώνα, τον θεό της θάλασσας και τα ψηλά απότομα βράχια που είναι ριζωμένα στο βυθό της. Διαβάστε περισσότερα…

Στην αρχή έμοιαζε με γλάρο, ίδιο με εκείνον που πετάριζε σαν ένα «ν» σε κάθε θαλασσογραφία που φιλοτεχνούσαμε στα σχολικά μας τετράδια. Πετούσε με ορθάνοιχτα τα φτερά του απέναντι στη Λάστο της Καρπάθου, την ψηλότερη κορυφή των Νοτίων Σποράδων, παράλληλα με τον Πρίονα της Κάσου, πάνω από το Καρπάθιο πέλαγος Διαβάστε περισσότερα…