Travel Tales

Η μετά θάνατο ζωή τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου

Ο Επιτάφιος στην Όλυμπο της Καρπάθου.

Όλη η αρχιτεκτονική του βίου και του πολιτισμού στην Όλυμπο της Καρπάθου θεμελιώνεται στη σκληρή ζωή. Κι όσο πιο δύσκολος και κοπιώδης είναι ο αγώνας για τη ζωή, τόσο μεγαλύτερος είναι ο σεβασμός στον θάνατο. Ο θάνατος στην Όλυμπο δεν σηματοδοτεί απώλεια, αλλά παρουσία· αδιάκοπη, αιώνια θρονιασμένη στη μνήμη που μετακυλά προς το μέλλον. Ο θάνατος στην Όλυμπο σημαίνει ανάσταση της ανάμνησης και υπόσχεση – τολμούμε να πούμε και όρκο: θα συνεχίσουμε! Θα ζείτε μαζί μας εσείς, τα έθη και η κοσμοθεωρία σας.

Ο Επιτάφιος τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Ο Επιτάφιος τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Γι αυτό είναι τόσο δραματικά φορτισμένη κάθε ευκαιρία υπόμνησης του χρέους προς τους υπαρξιακά απόντες, ιδιαιτέρως τις ακριβές ημέρες όπως ο Επιτάφιος της Μεγάλης Παρασκευής και η έξοδος των Εικόνων τη Λαμπρή Τρίτη. Γι αυτό και ο Επιτάφιος Θρήνος δεν είναι συμβολικός, για τον Χριστό, αλλά πραγματικός, προσωποποιημένος, για τους ανθρώπους που έφυγαν την προηγούμενη χρονιά και ο «τόπος τους χωρίζει», ιδιαιτέρως αν είχαν ξεχωριστή θέση στη μικρή κοινότητα, όπως οι μερακλήδες γλεντιστές. Φέρνουν τις φωτογραφίες τους μέσα στα πανέρια με τα «πουλία του Επιταφίου» – στο Καρπάθιο πέλαγος τα λουλούδια τα λένε «πουλιά» –, κομμένα από τις αυλές τους, και τις αναρτούν στο μυρωμένο κουβούκλιο, και θρηνούν σπαρακτικά όταν αυτό πάρει τη θέση του στο κέντρο της συγκλονιστικής εκκλησιάς της Κοίμησης της Θεοτόκου.

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Είχα προαποφασίσει να μην κλέψω καμιά από τις τόσο προσωπικές στιγμές των γυναικών με τα ξέπλεκα μαλλιά, αλλά και να ήθελα, δεν είχα την ενέργεια να το κάνω. Κι ίδιες έχουν αρχίσει να επηρεάζονται από τα αδιάκριτα βλέμματα των ξένων και δεν είναι πολλές αυτές που θρηνούν με τον τόσο εκδηλωτικό τρόπο. Προτιμούν να εκφράζονται με τον τρόπο που ξέρουν καλά, τις μαντινάδες. Γράφουν το μοιρολόι τους και το αναρτούν στον Επιτάφιο:

Πάνω στον Επιτάφιο εις του Χριστού το πλάι

Αντίκρυ από το σπίτι μας απού ’ναι στο Σελάι.

Αντίκρυ από το σπίτι μας απού ’ναι κλειδωμένο

Κι είναι κι αυτό μανούλα μου για σένα λυπημένο.

Ο Επιτάφιος τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Ο Επιτάφιος τη Μεγάλη Παρασκευή στην Όλυμπο της Καρπάθου.

CREDIT: NIKOS G. MASTROPAVLOS/EUDEMONIA.GR

Αυτό η παράδοξη, έως και συγκλονιστική, συνάφεια και μίξη της ζωής με το θάνατο και η συγκίνηση που ξεσηκώνουν είναι παρούσες σε κάθε στιγμή που η εσωστρεφής, κατά κανόνα, Όλυμπος, αποκαλύπτει σε δημόσια θέα τη ψυχή της. Και, κυρίως, στο γλέντι της. Συμμετέχεις στην ακολουθία των Παθών και έχεις την αίσθηση ότι ακόμη και τα εξόδια ευλογητάρια εκφέρονται με το ηχόχρωμα του γλεντιού. Δεν χάνουν ευλάβεια οι Θείοι ύμνοι, απλώς κερδίζουν συναίσθημα και συγκίνηση. Και δεν είναι μόνον γιατί ο παπά Γιάννης είναι προεξάρχων κάθε λειτουργίας στην Όλυμπο – θρησκευτικής ή κοινωνικής – ή γιατί οι ψάλτες είναι και γλεντιστές, ούτε γιατί και τα γλέντια αρχίζουν με εκκλησιαστικά τροπάρια πριν προχωρήσουν στα τραγούδια της τάβλας και στα συρματικά, αλλά, γιατί, αυτός είναι τρόπος να βλέπεις και να ζεις τη ζωή. Και στα γλέντια, και στον Επιτάφιο, και στην περιφορά των Εικόνων που, ουσιαστικά, ξεκινά από το νεκροταφείο, τα δάκρυα είναι εκεί και για τους νεκρούς και για τους ζωντανούς, και είναι υπόσχεση ότι ποτέ δεν θα πεθάνουν.